مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط‌زیست گفت: اصولی‌ترین راه مواجهه با پسماند، تغییر در رفتار عوامل مولد آن یعنی عوامل تولیدکننده پسماند است و یکی از ابزارهایی که باعث تغییر رفتار در سطح وسیع جامعه می‌شود، آموزش فراگیر و مؤثر است.
به گزارش جمعیت کویرسبز و به نقل از ایسنا مهندس محمد پناهنده با بیان اینکه استان گیلان به دلیل ویژگی‌های طبیعی از جمله حساس‌ترین و شکننده‌ترین مناطق کشور به لحاظ معیارهای محیط‌زیستی است، گفت: چنین حساسیت و آسیب‌پذیری بالایی بیانگر آن است که در این منطقه از کشور ملاحظه معیارهای حفاظت از محیط‌زیست دارای اهمیت بسیار بالایی است.
او افزود: در این راستا یکی از معضلات اصلی محیط‌زیست استان گیلان، حجم بالای تولید پسماند و شیوه‌های مواجهه اصولی با آن است.
مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط‌زیست ادامه داد: در میان شهرهای استان گیلان، رشت به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر استان، براساس گزارش طرح جامع پسماند استان، روزانه به طور متوسط ۱٫۲ تن پسماند تولید می‌کند که حدود ۷۲۹ کیلوگرم آن پسماندهای تر و فسادپذیر است.
پناهنده با اشاره به اینکه یکی از ویژگی‌هایی که معضل پسماند را از دیگر معضلات محیط‌زیستی متمایز می‌کند متعدد بودن عوامل تولید آن است، تأکید کرد: هیچ فرد و یا هیچ فعالیت انسانی نیست که در روز پسماند تولید نکند. هرچند که میزان تولید پسماند افراد و فعالیت‌های مختلف متفاوت است و حتی کیفیت آن‌ها نیز با هم فرق می‌کند؛ ولی در نهایت آن‌چه که اتفاق می‌افتد، تجمع زمانی آن‌ها طی روز، هفته، سال و … است که اگر پالایش و تصفیه و تجزیه آن‌ها را در شرایط فعلی جامعه امروز (با جمعیت بسیار زیاد و فعالیت‌های بسیار گسترده) فقط به طبیعت بسپاریم، توان طبیعی، پاسخگوی تجزیه و تعدیل آن‌ها نبوده و در نتیجه انواع تخریب و آلودگی آب، هوا، خاک، پوشش گیاهی و جانوری و انواع مسائل مربوط به بهداشت و سلامت انسانی ظهور و بروز خواهند یافت.
او اضافه کرد: در مواردی مانند پسماند که عوامل دخیل در آن بسیار متعدد هستند، اصولی‌ترین راه مواجهه با آن، تغییر در رفتار عوامل مولد آن، یعنی عوامل تولیدکننده پسماند است و یکی از ابزارهایی که باعث تغییر رفتار در سطح وسیع جامعه می‌شود، آموزش فراگیر و مؤثر است.
مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط‌زیست گفت: آموزش فراگیر به این معنا است که شامل همه عوامل تولید پسماند شود و آموزش مؤثر به معنای آن است که محتویات آموزشی براساس نیازمندی‌های مخاطبان تعریف و به گونه‌ای ارائه شود که قادر به تغییر رفتار آن‌ها شود.
پناهنده با بیان اینکه براساس تجارب، مدیریت پسماند در بسیاری از نقاط جهان، حلقه اول ساماندهی اصول پسماندها، جلب مشارکت عمومی از طریق آموزش شهروندان و تغییر نگرش آن‌ها نسبت به موضوع محیط‌زیست به طور عام و نسبت به پسماند به طور خاص است، افزود: مهم‌ترین عرصه مشارکت مردم در زمینه مدیریت پسماند، شرکت فعال و مؤثر آن‌ها در مرحله کاهش تولید و تفکیک از مبدأ پسماند است.
او ادامه داد: نتایج چنین مشارکتی، زمینه‌ساز ترویج و گسترش صنایع بازیافتی و همچنین بالا رفتن بهره‌وری کارخانجات کمپوست در تولید کود آلی است.
مدیر گروه فرآوری پسماند پژوهشکده محیط‌زیست گفت: تجارب موجود در ارتباط با عملکرد کارخانجات کمپوست در استان گیلان، بیانگر آن است که عدم تفکیک گسترده پسماندها، مهم‌ترین عامل کاهش بهره‌وری این‌گونه سرمایه‌گذاری‌هاست که باعث شده این کارخانجات نتوانند متناسب با ظرفیت برنامه‌ریزی شده خود عمل کنند.
پناهنده گفت: یکی دیگر از نتایج بسیار مهم آموزش و گسترش فرهنگ تفکیک از مبدأ، تغییر مسیر حجم زیادی از پسماندهای تر و فسادپذیر از محل‌های دفن به محل‌های بازیافت مانند کارخانجات کمپوست است که می‌تواند اقدام اصلاحی بسیار مهمی در بهبود وضعیت محل دفن پسماند سراوان در شرایط فعلی باشد. سراوان با مشکلات محیط‌زیستی فراوان به ویژه در زمینه‌های تولید شیرابه و گازهای مدفن مواجه است.
او گفت: با توجه به اهمیت جلب مشارکت مردمی در ساماندهی اصول پسماند، آموزش فراگیر و مؤثر شهروندان باید به طور تخصصی و حرفه‌ای و بر اساس موازین علمی صورت گیرد تا جامعه از نتایج آن، در جهت حفاظت بهتر محیط‌زیست و ارتقای سطح بهداشت عمومی بهره‌مند شود.
