معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت:۷۰ درصد سفره های آب زیر زمینی کشور از حدود ۱۰ تا ۱۵سال گذشته تا کنون روبه کاهش هستند.
تورج فتحی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار داشت:این کاهش یعنی اینکه سطح آب سفره های زیر زمینی و آبخوان های آب شیرین در کشور رو به کاهش است.
وی افزود:آن چیزی که به عنوان بحران دریاچه ارومیه از آن یاد می شود چند برابر آن در زیر زمین در حال وقوع است و علت آن استفاده بی رویه از منابع آب شیرین در کشور است.
وی که متخصص امور آب است ادامه داد:در واقع مصرف بی رویه از منابع آبی موجب شد توازن بین تخلیه و تغذیه منابع به هم بخورد؛ سفره های زیر زمینی با بارندگی به طور طبیعی تغذیه می شوند حال اگر این میان میزان برداشت بیشتر از تغذیه باشد دیگر فرصتی برای جبران مصرف منابع باقی نمی ماند، شرایط کنونی منابع آبی کشور ما این گونه است.
فتحی افزود: همچنین میزان تبخیر در کشور ما بین ۲ تا ۴ متر متغیر است که این میزان بسیار بالاست به طوری که از میزان ۴۱۱ میلیارد متر مکعب بارندگی سالانه در کشور ۲۹۷ میلیارد متر مکعب آن تبخیر می شود.
وی گفت:بر اساس معیارهای جهانی میزان آب شیرین قابل دسترس برای هر نفر در سال هزار و ۷۰۰ متر مکعب پیش بینی شده است که این میزان در کشور ما حدود هزار و ۴۰۰ متر مکعب است.
فتحی افزود: اگر این میزان بالاتر باشد یعنی آن منطقه یا کشور از نظر منابع آبی مشکلی ندارد اما اگر برعکس باشد یعنی منابع آبی آن منطقه دارای محدویت است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال کشوری مانند مجارستان که سالانه بالای ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلمیتر بارندگی دارد سرانه آب قابل دسترس آنها بیشتر از ۹ هزار متر مکعب بر نفر است اما در کشور ما این میزان حتی کمتر از استاندارد هزار و ۷۰۰ متر مکعب است.
فتحی ادامه داد: البته سرانه آب هر کشور به میزان جمعیت آن نیز بستگی دارد با این حساب با توجه به جمعیت کشور و منابع آبی ، کمتر از استاندارد جهانی است.
وی با بیان اینکه میانگین بارندگی در کشور۲۵۰ میلیمتر در سال است گفت:همین که پایین تر از استاندارد جهانی هستیم نشان می دهد که در شرایط تنش آبی قرار داریم که باید با مدیریت صحیح مانع از ورود این شرایط به شرایط بحران آبی شویم.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست افزود: البته شرایط سرانه آب در نقاط مختلف کشور متفاوت است به عنوان مثال در استانی مانند گیلان سرانه مصرف ۲ هزار و ۱۰۰ متر مکعب است در حالی که در استان خراسان جنوبی سرانه مصرف بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیمتر است.
وی گفت:از آنجا که ایران کشوری با اقلیمی خشک و نیمه خشک است؛ شاخص سرانه آبی که می تواند در دسترس مردم قرار گیرد پایین تر از حد معیارهای جهانی شناخته شده است بنابراین وقتی پایین تر ازمعیار جهانی قرار داریم باید منابع آب به درستی مدیریت شوند تا از شرایط تنش آبی به بحران آبی تبدیل نشود، از این رو مدیریت منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است.
فتحی تاکید کرد: مثلا آلوده کردن آب و یا مصرف نادرست شرایط را بدتر می کند از این رو باید سعی کنیم مسایلی را که به سوء مدیریت در منابع آب بر می گردد، جبران کنیم.
وی گفت: متاسفانه اکنون در برخی از استان های جنوبی کشور مانند مناطقی از استان فارس، هرمزگان و کرمان آب شیرین قابل شرب وجود ندارد، یعنی هرچه آب زیر زمین بوده پمپاژ و مصرف شده است و دشت هایی در آن مناطق وجود دارند که آبشان شور و لب شور ( آب چاه ) شده و دیگر قابل شرب نیست.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست افزود:اکنون شرکت های آب و فاضلاب آن مناطق آبهای شور یا لب شور را با دستگاه های آب شیرین کن قابل شرب می کنند و بعد از تصفیه به مردم می رسانند.
وی ادامه داد:در مناطقی که این شرایط به وجود آمده یعنی سرانه آب به شدت پایین آمده است و در جایی که آب شیرین قابل دسترس وجود نداشته باشد، یعنی سرانه استاندارد در آنجا صفر است که یعنی بحران آب آن منطقه را فرا گرفته است.
