کویر سبز_علی خالویی*: در هفته‌های پیشین، فعالان عرصه‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست جملات تکان‌دهنده را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کردند و عاجزانه از علاقهمندان به این زیستبوم، خواستند، اهالی و مردمان جنوب و غرب کشورمان را تنها نگذاریم؛ خبر این بود «به سکوت در برابر ربودن شرم‌آور آب در میانرودان پایان دهیم!».
به‌رسم هر جستجوگری، موضوع را بیشتر پرسان شدم، موضوع مربوط بود به پویش «نه» به سیاست‌های متکبرانه، خودخواهانه و ضد محیط‌زیستی و مردمی کشور همسایه، ترکیه؛
ماجرا ازاین‌قرار است، ترکیه از وضعیت نابسامان منطقه عراق و مناقشات داعش سوءاستفاده کرده و در عملی غیرمنتظره، اقدام به سوءاستفاده از منابع زیست‌محیطی، خصوصاً آب با ساخت اَبر سدهای نموده که حیات «دجله و فرات» را به مخاطره انداخته است. (کارشناسان، دجله و فرات را دو شریان اصلی حیات در بخش‌های وسیعی از کشور عزیزمان ایران و کشور همسایه عراق می‌دانند). نگارش نامیمون «طراحی و ساخت سد ایلیسو»؛
«میانرودان»؛ «نام منطقه‌ای جغرافیایی است که میان دو رود دجله و فرات جای گرفته است. بیشتر سطح این منطقه در کشور عراق امروزی است و در گذشته مدتی بخشی از سرزمین کهن ایران باستان بوده است»، این تعریف را ویکی‌پدیا می‌گوید.
و اما در یک‌ماهه گذشته، «کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان» طرحی را برای نجات تمدن‌های جنوبی کشور پیشنهاد دادند، طرحی که حکایت از حمایت ۵۴۰۰ فرد حقیقی و ۲۳۰ تشکل محیط‌زیستی و حدود ۸۰٫۰۰۰ هزار امضاء کننده را در برداشته است.
فعالان محیط‌زیستی امید دارند تا با افزایش ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ نفر امضاء جهت این کمپین مردمی به طرحی که «آشکارا بنیان‌های رفاه، امنیت و شادابی را از زیستمندان خوزستان، زاگرس، میانرودان و خاورمیانه می‌کاهد»، به تلاششان ادامه دهند.
بابادی، فعال محیط‌زیست و عضو کمپین پویش میانرودان معتقد است؛ «ترکیه با همیاری اسراییل در پی گمانه‌زنی برای راه‌اندازی بورس آب در ترکیه است. بابادی معتقد است: شاید همین بورس روزی به محل خرید آب آشامیدنی مردم ایران تبدیل شود». (ایسنا – زینب رحیمی)
در متن نامه و پویش مردمی خطاب به دبیر سازمان ملل آمده، «دبیر کل محترم سازمان ملل متحد، روند ویرانگر تخریب سرزمین در غرب ایران را؛ لطفاً » متوقف کنید.
در بخشی از این نامه آمده است، «جمهوری ترکیه در دو دهه گذشته سدهای زیادی در حوضه آناتولی جنوبی و سرچشمههای دجله و فرات ساخته است که گنجایش تنها یکی از این سازه‌های غول‌آسا یعنی سد آتاتورک روی فرات که در ۱۹۹۲ آبگیری شد به ۴۸ میلیارد مترمکعب میرسد. همچنین ساخت سد ۱۰٫۴ میلیارد مترمکعبی ایلیسو روی سرشاخههای دجله از دسامبر ۲۰۱۴ در دست انجام است.»
کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان از دبیر کل سازمان ملل خواسته‌اند؛ «پیامدهای ویرانگر سدسازی در ترکیه نه‌تنها به فجایع انسانی ناشی از جنگ تحمیلی در سوریه و عراق دامن زده و حقوق بشر را تهدید می‌کند که همچنین با مفاد کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی و بیانیه حقوق جوامع بومی سازمان ملل آشکارا مغایرت تام دارد.» لذا «ما امضاکنندگان از سازمان ملل متحد و یونسکو درخواست رسیدگی به وضعیت نگرانکننده حقابه جوامع بومی مولد در حوضه آبخیز دجله و فرات را داریم و خواهان احیای دوباره میانرودان از طریق گشودن دریچههای سدهای آناتولی جنوبی (به‌ویژه سد آتاتورک) و جلوگیری از ساخت و آبگیری سدهای در دست‌ساخت (به‌ویژه سد ایلیسو) را داریم.»
سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی دیگر هم‌دست در دست این کمپن نهاده و طومار و امضاءها به‌منظور جلوگیری از این اتفاق، جمع کردند و می‌کنند. چون معتقد اند از مصادیق بارز روند تولید و گسترش بیابان که کاهش توان تولید اکولوژیکی هر منطقه را نیز در پی خواهد داشت، همین سدسازی‌ها و معضل منابع آبی این حوزه است.
در این میان، هستند برخی از دوستداران منابع زیست‌محیطی کشور عزیزم ایران که با کمک شبکه‌های مجازی خاصه، راه‌اندازی رباط تلگرامی «معرفی کمپین مردمی امضای پتیشن #نجات _میان _رودان» انتظار دارند، عموم را با خود همراه کنند تا با جمع‌آوری امضاءهای هرچه بیشتر، به روند ویرانگر تولید بیابان در ایران و کشورهای همسایه که تأثیرات اقلیمی غیرقابل‌انکاری بر حیات مردمان شهرهایمان دارد، مقابله کنند و آن‌هم مقابله کارستان و جدی.
شاید امروز جای نخبگانی که در چنین روزهای (۲۷ خرداد یا ۱۷ ژوئن – روز جهانی بیابان‌زدائی) را در سازمان ملل متحد گرد هم آمدند و باافتخار «روزبهانی مبارزه با بیابانزائی» را به جهانیان معرفی کردند، خالی باشد.
نخبگانی که کتمان نخواهند کرد که به عقلشان هم خطور نمی‌کرده که بیشترین عامل تولید بیابان را دولتها، عامل بوده باشند، البته شاید!
و البته ناگفته نیز نماند که ایران خوشبختانه جزو پنج کشور نخستینی بوده که پیمان مقابله با بیابانزائی یا همان بیابان‌زدائی (UNCCD) را به رسمیت شناخت، چرا چون مردمانش هزاران سال است در تکاپوی مصالحه با طبیعت هستند، از برداشتن اولین گامهای که منجر به تولید راهکارهای همزیستی مسالمت‌آمیز با طبیعت همچون کِشت کوزهای، زندگی را در دل بیابان به‌پیش بردند.
بیاییم با امضاء پتیشن نجات میانرودان که به جد یکی از خطرناک‌ترین عوامل تولید بیابانی در بخشی بزرگی از منطقه غرب و جنوب کشور ایران و بخشی قابل‌توجهی از عراق است را دست در دست هم‌میهنان جنوبی و غربی کشورمان، تمدن‌های اصیل ایرانی را زنده نگهداریم.
منبع: کاشان نیوز
